މިއަދުގެ ކޮލަމުގައި އަލިއަޅުވާލަން ގަސްދު މިކުރަނީ ކިޔަވައިދިނުމުގެ ދާއިރާގައި ވަރަށް މުހިންމު ކަމަކާ ބެހޭގޮތުންނެވެ. އެއީ މުދައްރިސުން އެމީހުންގެ އަމިއްލަ ކިޔަވައިދިނުމާ ބެހޭގޮތުން ދިރާސާކޮށް އިތުރު ހޯދުންތައް ހޯދުމާ ބެހޭގޮތުންނެވެ. މިއީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ތަޢުލީމީ ނިޒާމުގައި މާ ޢާއްމުކަމެއް ނޫން ނަމަވެސް ދުނިޔޭގެ ކުރިއަރާފައިވާ ގައުމުތަކުގައި ޢާއްމު ކަމެކެވެ. އެހެން ގައުމުތަކުގައި ކިޔަވައިދިނުމުގެ ދާއިރާއަށް ވަންނަ އިރުވެސް އެދާއިރާއާ ގުޅޭ ގޮތުން ދިރާސީ ވިސްނުމަކުން ވިސްނާ ހޯދޭ ހޯދުންތަކާއި ޢިލުމީ ހެކިތަކަށް ބަރޯސާވެގެން އަމިއްލަ ކިޔަވައިދިނުން ފަރުމާ ކުރުމަކީ މުދައްރިސުން ތަމުރީނު ކުރާއިރުވެސް ދަސްކޮށްދެވޭ ހުނަރެކެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ މުދައްރިސުން ތަމުރީނުކުރާ މުއައްސަސާތަކުން މުދައްރިސުން ތަމުރީނު ވެގެން ނުކުންނައިރު މިހުނަރަށް އަހަމިއްޔަތު އެއްގޮތަކަށް ވެސް ނުދެވޭ ދެންނެވިޔަސް މުޅިއެކުން ކުށަކަށް ނުވާނެއެވެ. އަޅުގަނޑުގެ އަމިއްލަ މަސައްކަތުގެ ދާއިރާއަށް ވުމާއެކު ވެސް، މިކަމުގައި ގެންގުޅެވޭ ޢާންމު ވިސްނުންތަކުގެ މައިގަނޑު މައްސަލައަކީ ކޮބައިކަން މިތާގައި މާބޮޑަކަށް އިޝާރާތް ކުރަން މިހިނދު ބޭނުމެއްނޫނެވެ. ނަމަވެސް ފެންނަން އޮތް ހަގީގަތަކީ 4 އަހަރުގެ ޑިގްރީ ޕްރޮގްރާމުގައި ދިރާސާ ހެދުމަށް ދަސްކޮށްދިނުމަށްޓަކައި ލިޔެވިފައިވާ އެއްވެސް މޮޑިޔުލެއް ނުކިޔަވާ 3 އަހަރުގެ ޕްރޮގްރާމު ފުރިހަމަކޮށްގެން މުދައްރިސުންނަށް ވެގެން ދަރިވަރުން ދަސްވާރުވާ ކަމެވެ. މިގޮތަށް ދަސްވާރުވެގެން ނުކުންނަ މުދައްރިސުންނަކީ ދިރާސީ އެއްވެސް ވިސްނުމެއް، އެކަން ކުރާނެ ގޮތެއް، ކުރުމުގެ ބޭނުމެއް، ދިރާސާ ކުރަންވީ ކީއްވެގެންކަން އަމިއްލައަށް ވެސް ކުޑަމިނުން ގަބޫލު ނުކުރެވޭ ގިނަމީހުން ކަމީ ހިތާމަ ކުރަން ޖެހޭ ގަބޫލުކުރަން ބޭނުން ނޫންނަމަވެސް ފެންނަން އޮތް ހަގީގަތެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން މުދައްރިސުންގެ ވިސްނުމާ، ކިޔަވައިދިނުމުގެ ހުނަރު އިތުރުވުމާއި، އެކަން ޢިލުމީ ކުރިއެރުންތަކެއް ލިބޭގޮތަށް ގެންދިޔުމަށް ބުރޫ އަރައެވެ. މިއީ އެއްވެސް ހާލެއްގައި ތަޢުލީމީ ނިޒާމަށް ކިޔާ ފާޑުކިޔުމެއް ނޫނެވެ. ގަބޫލު ކުރަން ބޭނުންވެސް ނުވާ އެކަމަކު ހަގީގަތެވެ. މިއަދުގެ ކޮލަމުގައި އިޝާރާތްކޮށްލަން މިގަސްދުކުރަނީ ކިޔަވައިދިނުން ދިރާސީ ހެކިތަކާއެކު ގެންދިޔުމުގެ މުހިންމު ކަމާ ގުޅޭގޮތުންނެވެ.
ޓީޗަރ ރިސާރޗް ނުވަތަ މުދައްރިސުންގެ ދިރާސާ ކުރުމަކީ އުނގެނުމާއި އުނގަންނާދިނުމުގެ މަސައްކަތާއި ގުޅޭ ކޮންމެ ކަމަކާ ބެހޭގޮތުން ސީދާ މުދައްރިސުން ހަދާ ދިރާސާތަކެވެ. އެމުދައްރިސެއްގެ އަމިއްލަ ކިޔަވައިދިނުމުގެ މާހައުލާއި، ކުލާސްރޫމާއި، ސްކޫލާއި އަދި އެހެނިހެންވެސް ކަންކަމާއި ގުޅުވައިގެން ހެދޭ އަމިއްލަ މަސައްކަތުގެ ދިރާސާތަކޭވެސް ދެންނެވިދާނެއެވެ. މިދާއިރާގެ މަޝްހޫރު ދިރާސާވެރިން ހާމަކުރައްވާ ގޮތުގައި އެއީ އެމުދައްރިސެއްގެ އަމިއްލަ މަސައްކަތާ ގުޅޭގޮތުން ސިސްޓަމެޓިކް (ރޭވިގެން) ކޮށް އަދި ދިރާސީ ހަރުފަތްތަކެއްގެ ތެރެއިން ހޯދޭ ހޯދުން ތަކެކެވެ (ލަންކްޝެއަރ އަދި ނޮބްލް، 2004). މި ރައުޔާއި ދާދި އެއްގޮތަކަށް ހަވާލާދެމުން ކޮޗްރަން ސްމިތް އަދި ލައިޓްލް (1999) ހާމަކުރައްވަނީ އެއީ އަމިއްލަ ކިޔަވައިދިނުން ހަރުދާނާކޮށް ދިރާސީ ހެކިތަކުގެ އަލީގައި ދަރިވަރުންގެ އުނގެނުން ހަރުދަނާކުރުމަށްޓަކައި އެނިޔަތާއެކު ވަކި އަމާޒަކަށް ބަލައިގެން ކުރެވޭ ދިރާސީ މަސައްކަތެއްކަމަށެވެ. މިޢިލުމުވެރިން އިތުރަށް ތަފުސީލުދެއްވާ ގޮތުގައި މިފަދަ ދިރާސާތަކަކީ މުދައްރިސުން އަމިއްލައަށް ބޭނުންވެގެން، އެމީހުންގެ ފަންނީ ކުރިއެރުމަށާއި އަދި ދަރިވަރުންގެ އުނގެނުން ރަގަޅު ކުރުމަށް ކުރާ މަސައްކަތެއް ކަމެވެ. މީގެ އިތުރުން ވެސް މިމަސައްކަތަކީ ވަރަށް ބޮޑަށް ހޯދާ ބަލައި، ފެންނަ ހޯދުންތަކުގެ އަލީގައި ތަފާތު ބަދަލުތަކާއެކު، އާގޮތްތައް ތަޖުރިބާ ކުރުމުގެ ތެރެއިން ކުރެވޭ މަސައްކަތެއް ކަމެވެ. މިކަމުގައި އެންމ ފާހަގަކޮށްލެވެނީ ކުލާހުގައި ކަންކަން ވާގޮތާއި ތަފާތު ގޮތްތައް ބޭނުންކޮށްގެން ކިޔަވައިދިނުން ރޭވުމުން ދަރިވަރުންގެ އުނގެނުމަށް އަންނަ ބަދަލުތައް ދެނެގަނެ އިތުރަށް ހަރުދާނާ ކުރުމަށް ކުރެވޭ ރިވެލި (ރިފްލެކްޓިވް) މަސައްކަތެއް ގޮތުގައެވެ (ކޮޗްރަން ސްމިތް އަދި ލައިޓްލް، 1999). މި ދެޢިލުމުވެރިންގެ ވިސްނުންތަކަކީ މީގެ ވިއްސަކަށް އަހަރުގެ ކުރީގެ ވާހަކަ ތަކެއް ނަމަވެސް މުދައްރިސުން ދިރާސާ ކުރުމުގެ މުހިންމު ކަމާބެހޭގޮތުން އެތަށް ގިނަ ޢިލުމުވެރިން ލިޔުއްވައެވެ. މީގެ ތެރެއިން ދާދި ފަހުގެ ދިރާސާވެރިން ކަމަށްވާ ގްރޫތުއިޖްސަން، ބްރޮންޚޯސްޓް، ޕްރިންސް، އަދި ކުއިޕާރ (2020) ދެކިލައްވާގޮތުގައި ސީދާ ޢަމަލީ މަސައްކަތްތާއި ގުޅުވައިގެން ދިރާސީ ހެކިތަކާއެކު ރޭވޭ ކިޔަވައިދިނުމަކީ މުޅި ތަޢުލީމީ ނިޒާމަށް އިތުރު ހަރުދަނާ ކަމަކާއި އާރޯކަމެއް ގެނުވާ ކިޔަވައިދިނުމުގެ މުޅި ވައްޓަފާޅި އާއި ފިލޯސަފީ ބަދަލުވެގެންދާ ކަމެކެވެ. މިދިރާސާވެރިން ބަހުސްކުރައްވާ ގޮތުގައި މުދައްރިސުން ދިރާސީ މަސައްކަތުގައި ބައިވެރި ކުރުމަށް ގިނަގުނަ ގޮންޖެހުންތަކެއް ހުރިނަމަވެސް ދިރާސީ ވިސްނުމަކުން ކިޔަވައިދިނުން ރޭވުމުގެ ބޭނުންތެރިއެވެ. ކޮންމެ މަސައްކަތަކީވެސް ގޮންޖެހުން އެކުލެވޭނެކަންކަމެވެ. އެގޮންޖެހުންތަކަކީ މަސައްކަތްތައް ހަރުދަނާކުރުމަށް އެޅިދާނެ ފިޔަވަޅުތަކާއި ކުރެވިދާނެ ކަންކަން ބެލުމަށް ލިބޭ ޢަލާމާތްތަކެއް (ފާހަގަތަކެއް) ގޮތުގައި ދެކުން މުހިންމެވެ. ކިޔަވައިދޭ މާހައުލަކީ ގޮންޖެހުންތަކުން ހުސްވެފައިވާ އަބަދު އެއްބީދައަކުން ކަންކަން ހިނގާ ތަންތަނެއްނޫނެވެ. ކޮންމެ ދުވަހެއްގެ ކިޔަވައިދިނުމަކީވެސް ހިތަށް ނާރާ އެތަށް ކަމެއް ހިނގާ، ހީނުކުރާ ފަދަ އެތަށް ކަމަކާ ވިސްނަން ޖެހޭ، ކުރަމުންދާ މަސައްކަތް އެކި ގޮތްގޮތަށް ބަދަލުކޮށް، ތަޖުރިބާކޮށް، ފާހަގަ ކުރެވޭ ކަންކަމުގެ ތެރެއިން އާގޮތްތައް ބޭނުންކޮށްގެން ރޭވެން ޖެހޭ ކަމެކެވެ (ލޮގްރަން އަދި ނޮތްފިލްޑް، 1998). މި ޢިލުމުވެރިން އިތުރަށް ފާހަގަ ކުރައްވާގޮތުގައި، ރިވެލިކުރުމާއެކު ދިރާސީ ވިސްނުމެއްގެ ތެރެއިން އަމިއްލަ އުނގަންނައިދިނުމަށް ބަދަލު ނުގެނެސް ގެންދެވޭ ކިޔަވައިދިނުމަކީ ފުރިހަމަ ކިޔަވައިދިނުމެއް ގޮތަށް ބަލައިނުގަނެވެއެވެ. ޚާއްޞަކޮށް ފަހުގެ ދިރާސާވެރިން ލިޔުއްވާގޮތުގައި އުނގަނައިދެވޭ ގޮތުގެ ކޮލިޓީ/ފެންވަރު ނުބެލި ރޭވޭ އުނގަނައިދިނުމަކީ މިހާރު ގެ ތަޢުލީމީ ނިޒާމުގައި ފެނިގެންވާނެ ކަންކަމެއް ނޫނެވެ (ގްރޫތުއިޖްސަން، ބްރޮންޚޯސްޓް، ޕްރިންސް، އަދި ކުއިޕާރ، 2020). މި ހުރިހާ ދިރާސާވެރިންގެ ވެސް ޚުލާޞާވާހަކަކޮޅަކީ އުނގެނުމާއި ގުޅޭ ގޮތުން އެހެން ދިރާސާވެރިން ހަދާ ދިރާސާތަކާއި ސީދާ އެކުލާސްތަކުގެ މުދައްރިސުން ހަދާ ދިރާސާތަކުގެ ފެންވަރު ރަގަޅުވެ، އަދި އެހޯދޭ ހޯދުންތަކުގެ ބޭނުންތެރިކަން މާބޮޑަށްވެސް އުނގަންނާދިނުން ހަރުދަނާ ކުރުމަށް ބޭނުންތެރިކަމެވެ. މި ތާނގައި ފާހަގަކޮށްލަން ބޭނުން އެހެން ނުކުތާއަކީ ސީދާ މުދައްރިސުން އަމިއްލައަށް އެމީހުންގެ ކިޔަވައިދިނުމަށް ހަދާ ދިރާސާތަކުގައި އޮއްޓަރު ރަގަޅުވެ މަސައްކަތުގެ ސީދާ ޢަމަލީ މައިދާނާ ގުޅޭ މިންވަރު ބޮޑުކަމެވެ. ދަރިވަރުންގެ އުނގެނުމާއި އުނގަނައިދިނުމާ ގުޅުވައިގެން ދިރާސީ މަސައްކަތެއްގޮތަށް ކިޔަވައިދިނުން ރާވާއިރު ކަންކުރެވިދާނެ ގޮތުގެ މިސާލެއް ބައްލަވާ ލައްވާށެވެ.
ކުލާސްރޫމް ރިސާރޗް ނުވަތަ ކުލާސްރޫމުގެ ދިރާސާ ޢާއްމުކޮށް ހެދެނީ އެކްޝަން ރިސާރޗްގެ ދިރާސީ އޮނިގަނޑު ބޭނުންކޮށްގެންނެވެ (ހޮޕްކިންސް، 2014). މިފަދަ ދިރާސާތަކަކީ ކުއަލިޓޭޓިވްކޮށް، ކުއންޓިޓޭޓިވްކޮށް، އަދި މިކްސްމެތެޑް (ދެބައިއެއްކޮށް) ވެސް ހެދޭ ދިރާސާތަކެވެ. އެކްޝަން ރިސާރޗް އެންމެ ޚާއްޞަ ސިފައަކީ ކަމެއް ހިނގާގޮތް ބަލައި ބަދަލުކުރެވެމުން ހަރުފަތްތަކެއްގެ ތެރެއިން ކުރިއެރުންތައް ބެލުމެވެ. މިގޮތަށް ކުރެއަށް ގެންދެވޭ އެކްޝަން ރިސާރޗްގެ މައިގަނޑު ހަރުފަތްތައް ދާނީ އެއް ހަރުފަތް އަނެއް ހަރުފަތާ ގުޅިގެން އެސްފިރޭންނެއްހެން ތަކުރާރު ކުރުވަނިވި މަދުވެގެން 3 ބުރެއްގެ ތެރެއިންނެވެ. ހޫލަ 1 ގައި ދައްކައިލެވިފައިވާ ފަދައިން ކޮންމެ ބުރެއްގައި ވެސް ހަތަރު ހަރުފަތެއް ދިރާސާގެ މަސައްކަތުގެ ތެރޭގައި ރޭވިގެންދާނެއެވެ.
މަތީގައިވާ ހޫލައިގައިވާ ގޮތުން، ދިރާސާކުރަން ބޭނުންވާ މައިގަނޑު މައުޟޫޢެއް ނުވަތަ ކަމެއް ހަމަޖެއްސުމަށްފަހު، ފުރަތަމަ ކުރާނެ ކަންތައްތައް ޕްލޭންކޮށް ރާވާނީއެވެ. މިގޮތުން ރާވާއިރު، ލިޓްރެޗަރ ކިޔައި އެކަމެއްގައި ބަލާނެ ކަންތައްތަކާއި ފޯކަސް/އަމާޒު ހަމަޖައްސައި، ޑާޓާ އެއްކުރާނެގޮތް ރާވައި ހަމަޖައްސާނީއެވެ. ދެވަނަ ހަރުފަތުގައި ކުރަން ރޭވިގޮތަށް ކަން ކުރާނީ އެވެ. އަދި ކަންކުރެވެމުންދާ ގޮތުގެ، ޑާޓާ އެއްކުރާނީއެވެ. ތިންވަނަ ހަރުފަތުގައި ކުރެވުނުގޮތް ބަލާ އޮބްޒާރވް ކުރުމަށްފަހު ޑާޓާތައް ތަހުލީލު ކުރާނީއެވެ. ހަތަރުވަނަ ހަރުފަތުގައި ކަންކުރެވުނު ގޮތާމެދު ރިވެލިކޮށް ގޮތްތަކެއް ނިންމާނީއެވެ. މިއީ ފުރަތަމަ ބުރުގެ ނަތީޖާ ނެރޭ ހަރުފަތެވެ.
މިހަރުފަތަށް ފަހު ދެވަނަ ބުރުގެ ހަރުފަތުގައި ކުރާނެ ކަމެއް އަނެއްކާ ރާވާނީއެވެ. މިގޮތުން އަނެއްކާވެސް ހަތަރުވަނަ ހަރުފަތް ނިމުމަށް ފަހު 3 ވަނަ ބުރުގެ ހަރުފަތްތަކަށް ދާނީއެވެ. އެކްޝަން ރިސާޗްގެ މިހަރުފަތްތަކާއި 3 ބުރުގެ ތެރެއިން ޑާޓާ އެއްކޮށް މުދައްރިސް ކޮންމެ ހަރުފަތެއްގައި ވެސް ކުރެވޭ މަސައްކަތްތައް ރަގަޅަށް އިންޓަޕްރިޓްކޮށް ތަހުލީލު ކުރާނެއެވެ. ބަދަލު ގެންނަން ބޭނުންވާ ކަމެއް ނުވަތަ ބަލަން ބޭނުންވާ ވަކި ކަމަކާ ގުޅޭ ގޮތުން އެކަން ދާގޮތާ ގުޅޭ ގޮތުން މަޢުލޫމާތު އެއް ކުރާނެއެވެ. މިއީ ކިޔަވައިދިނުމުގެ ތެރެއިން އެކު އެކީ ކުރެވޭ މަސައްކަތެކެވެ. އެއްގޮތަކަށްވެސް ވަކިން ދިރާސާއެއް ހަދާގޮތަށް ކިޔަވައިދިނުމާ ވަކިކޮށްލެވިގެން ކުރެވޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. އެހެންކަމުން މުދައްރިސުންގެ ދިރާސީ މަސައްކަތް ދާނީ އެކު އެކީ ކިޔަވައިދިނުމުގެ ތެރެއަށް ގުޅި ލާމެހިގެންނެވެ.
އިސްވެދެންނެވުނު އެކްޝަން ރިސާރޗްގެ ދިރާސީ އޮނިގަނޑު ބޭނުންކޮށްގެން ކުލާސްރޫމްގެ ޑާޓާ/މަޢުލޫމާތު އެއްކުރުމަށް ބޭނުންކުރެވޭ ވަރަށް ގިނަ ވަސީލަތްތައް ވެއެވެ. އަމިއްލަ ކިޔަވައިދިނުމާ ގުޅޭ ގޮތުން ދިރާސާ ހެދުމަކީ ކިޔަވައިދިނުމުގެ ޒިންމާ އާއެކު ކުރަން ފަސޭހަ ލުއި ކަމެއް ނޫންކަން ހުރިހާ ދިރާސާވެރިންވެސް އެއްބަސްވެއެވެ. ނަމަވެސް އެކަން ކުރެވޭ ގޮތަކީ ކިޔަވައިދިނުން ރޭވުމުގެ ބައެއް ގޮތުގައި ހިމަނައިގެން ކުރިޔަށް ގެންދިޔުމުގައި ލިބިދޭ ލުއި ތައް ވަރަށް ގިނައެވެ. އިސްވެދެންނެވުނު ހުރިހާ ހަރުފަތްތަކަކީ ވެސް ކިޔަވައިދިނުމުގެ މަސައްކަތުގެ ބަޔަކަށް ހެދުމަކީ އުދަގޫ ކަމެއް ނޫނެވެ. އެންމެ ބޮޑަށް ސަމާލުވާންވީ ކަމަކީ މިގޮތުން ކުރެވޭ ދިރާސީ މަސައްކަތަކީ އަމިއްލަ ފަންނީ ތަރައްގީއަށް ކުރެވޭ، އަދި ދަރިވަރުންގެ އުނގެނުން ހަރުދަނާ ކުރުމަށް ކުރެވޭ މަސައްކަތެއްގޮތުގައި ދެކުމެވެ. މުދައްރިސް ދިރާސާވެރިންނަކީ އެމީހުންގެ މަސައްކަތުގައި ހުނަރުވެރި، ސްކޫލުގެ ކަންކަން ބަދަލުކޮށް ހަރުދަނާ ކުރުމުގައި ދެމިހުރެ އަދި އަމިއްލަ ފަންނީ ކުރިއެރުމަށް މަސައްކަތް ކުރާ ދާރިސުންނެވެ (ސުސްކައިންޑް، 2016). މި ދިރާސާވެރިން އިރުޝާދު ދެއްވާގޮތުގައި ކުލާސްރޫމުގެ ކިޔަވައިދިނުމުގައި ބޭނުންކުރެވިދާނެ ދިރާސީ މަސައްކަތްތަކަށް ބޭނުންތެރި އެންމެ އާދައިގެ ދެތިން ވަސީލަތެއް ފާހަގަކުރެވެއެވެ. އެއީ
- ނޯޓްފޮތް: މިފޮތަކީ ކުލާހުގައިވާ ތަފާތު ކަންކަމާ ގުޅޭ ގޮތުން، ތަފާތު ދަރިވަރުންނާ ބެހޭގޮތުން، ފާހަގަކުރެވޭ ޢާއްމު އަދި ޚާއްޞަ ކަންތައްތައް ނޯޓްކޮށް ފަހުން ބަލާ ކިޔާ ހަދާލެވީ އޮބްޒަވޭޝަން ތައް ނޯޓްކުރެވިފައި އޮންނަ ޑައިރީއެއްކަހަލަ ފޮތެކެވެ. މިގޮތަށް އެއްކުރާ ކޮންމެ މަޢުލޫމާތަކީ ކުލާސްރޫމުގެ ޑާޓާ/މަޢުލޫމާތު ގޮތުގައި ބަލައިގަނެވެއެވެ.
- އަމިއްލަ ފޯނު: ކުލާހުގައި ހިނގާ ތަފާތު ކަންކަމާ ގުޅޭ ފޮޓޯ ތައް ނެގުމާއި، ކުދި ކުދި ވީޑިއޯތައް ރެކޯޑް ކުރުމާއި، އަދި ނޯޓްސް ހެދުމަށްވެސް އަމިއްލަ ފޯނު ބޭނުން ކުރެވިދާނެއެވެ. މިގޮތަށް ފޯނު ބޭނުންކުރާއިރު ކުދިން ކުރާ މަސައްކަތްތަކުގެ ފޮޓޯ ނެގުމާއި އަދި ކުރަންފަށާއިރު އާއި ނިންމާފައި އޮންނަ އިރު މަސައްކަތްތައް އޮންނަ ގޮތާއި އިތުރު ތަފުސީލުތައް އެނެގޭ ފޮޓޯތަކުގެ ކެޕްޝަން ގޮތުގައި ލިޔެވެސް ހެދިދާނެއެވެ. މިގޮތަށް އެއްކުރެވޭ ކޮންމެ މަޢުލޫމާތަކީ ކުލާސްރޫމުގެ މަސައްކަތާއި ގުޅޭގޮތުން ފަސޭހަކަމާއެކު އިތުރު ވަގުތު އެކަމަށް ހޭދަ ކުރަން ނުޖެހި ކިޔަވައިދިނުމުގެ ތެރެއިން އެއްކުރެވޭ ޑާޓާއެވެ.
- ޓީޗަރރިސާރޗް ޓީމް: މިއީ އެއްކޮށް ކޮލެބޮރޭޓިވް މަސައްކަތް ކުރުމަށް ހެދޭ މުދައްރިސުންގެ ދިރާސީ ޓީމެކެވެ. ބައެއްފަހަރު 3 މުދައްރިސުން އެއްކޮށް ހަތަރު މުދައްރިސުން އެއްކޮށްވެސް ވަކި ފޯކަސް އަކަށް އަމާޒުކޮށްގެން ދިރާސީ މަސައްކަތެއް ރޭވިދާނެއެވެ. ކުލާހުގެ ތެރޭގައި ކުރެވޭ ތަފާތު މަސައްކަތްތަކާއި ގުޅޭ ގޮތުން ޑޮކިޔުމެންޓްކޮށް މަޢުލޫމާތު އެއްކޮށް ހެދުމަށް އެކަކު އަނެކަކަށް މިފަދަ ޓީމުތައް ހެދިފައިވާނަމަ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދެވޭނެއެވެ.
މަތީގައި ދެންނެވިފައިވާ ތަފާތު ތިންވަސީލަތުގެ އިތުރުން، ކުލާސްރޫމް އޮބްޒަވޭޝަން، ދަރިވަރުންގެ މަސައްކަތްތައް، ދަރިވަރުންގެ ޕޯރޓްފޯލިއޯތައް، ދަރިވަރުން ނަތީޖާތައް، ބެލެނިވެރިންގެ މީޓިންތައް، ކޯރޑިނޭޝަން މީޓިން/ބައްދަލުވުންތައް/ ކުލާސްރޫމުގެ ފޮޓޯ، މުދައްރިސުންގެ އޯޑިއޯ ރިފްލެކްޝަން/ ލިޔެފައި ހުންނަ ރިފްލެކްޝަން މިނޫންވެސް، ފޮތްތައް، ލެސަންޕްލޭންތައް، ޕަވަރޕޮއިންޓް، ވާރކްޝީޓްތައް، ސްކޫލްގެ ފޭސްބްކްޕޭޗްތައް، ފަދަ އެތަށް މީޑިއާ ޕްލެޓްފޯމެއްވެސް ޑާޓާ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރެވިދާނެއެވެ. މިގޮތުން އެއްކުރާ ހުރިހާ އެއްޗެއް ރަގަޅަށް ތަހުލީލު ކޮށް މާނަތައް ނެރެ، ރިޕޯޓްތައް ލިޔެ އަދި ކަންވީގޮތުގެ، ކުރި ގޮތުގެ، ދޭހަވި ކަންތައްތަކުގެ ލިޔުންތައް ލިޔުމަކީ ސިސްޓަމެޓިކް ކޮށް ދިރާސާ ހެދުމުގެ މުހިންމު މަސައްކަތްތަކެވެ. ދިރާސާއެއްގެ މަސައްކަތް ނިމުމަށް ފަހު އެއިން ހާސިލުވި އެއްޗެއް ސްކޫލުގެ އެހެންފަރާތްތަކާއި ކޮންފަރެންސް އަދި ސެމިނާރފަދަ ތަފާތު ފޯރަމްތަކުގައި ހިއްސާ ކުރުމަކީ މި ފަދަ މަސައްކަތްތައް އެންމެ މުހިންމު އެއްބައެވެ.
މުޅި ލިޔުމުގައި ހުށަހަޅައި ލެވުނު ހުރިހާ ޢިލުމީ ރައުޔުތަކުންވެސް ހާމަވެގެން ދަނީ، ކުލާސްރޫމުގެ ކިޔަވައދިނުމުގެ ތެރެއަށް މުދައްރިސުންގެ ދިރާސީ މަސައްކަތުގެ ފިލޯސަފީ އަދި ވިސްނުންތައް ހިމެނުމުގެ މުހިންމު ކަމެވެ. މިހާ ހިސާބުން އުފެދޭ ސުވާލަކީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ތަމުރީނުވެގެން ނުކުންނަ މުދައްރިސުންނަކީ ދިރާސީ އެއްވެސް ވިސްނުމެއް ނެތި، ދިރާސާކުރުން ކިޔަވައިދިނުމުގެ ތެރޭގައި ގެންދިއުމުގެ އެއްވެސް ތަޖުރިބާއެއް އަދި މަޢުލޫމާތެއްވެސް ނެތި މަދަރުސީ ނިޒާމުގެ ކިޔަވައިދިނުން ހަރުދަނާ ކުރާނެ ގޮތަކާ ބެހޭގޮތުންނެވެ. މިހެން ދެންނެވޭ ސުވާލަކަށް ވުރެ ހަގީގަތުގައި މީގެ މުހިންމު ކަން ތަޢުލީމީ ނިޒާމުގައި ބޮޑެވެ. މިފަދަ މަސައްކަތްތައް ރާއްވަވާ ހިންގަވާ އިސްވާރުންނާނާއި ވެރިން މިކަމަށް ސަމާލުވެލެއްވުން މިހާރުވެސް މާބޮޑަށް ލަސްވެއްޖެ ކަމުގައި ގަބޫލު ކުރެވެއެވެ. ދިރާސީ މަސައްކަތްތައް ކިޔަވައިދިނުމުގެ ތެރޭގައި ހިމެނުން ވާޖެހޭނީ މިހާރު ތަޢާރަފު ކުރުމަށް ތައްޔާރުވަމުން މިދާ ކިޔަވައިދިނުމުގެ ލައިސަންސް (ޓީޗަރ ރެޖިސްޓްރޭޝަން) ގެ މުހިންމު ޢުންސުރަކަށެވެ. ޚިދުމަތުގައި ތިއްބެވި މުދައްރިސުން ވެސް ދިރާސީ މަސައްކަތަށް އަހުލުވެރިކުރުމާއި އަދި އިތުރަށް ތަމުރީނުވެގެން ނުކުންނަ މުދައްރިސުންނަކީ ވެސް އުނގެނުމާއި އުގަންނައިދިނުމުގެ ދިރާސީ މަސައްކަތާއި، ވައްޓަފާޅިތައް ދަންނަ ބަޔަކަށް ވުން ލާޒިމު ވެއެވެ. ހަމަ މިބީދައިން ކިޔަވައިދިނުމުމުގެ ލައިސަންސް އާކުރާއިރު، އަމިއްލަ ކިޔަވައިދިނުމާ ގުޅޭގޮތުން ދިރާސާ ހެދިފައިވާ މިންވަރާއި ކުރެވިފައިވާ މަސައްކަތްތަކަށް ބަލަންޖެހެއެވެ. މިއީ ދުނިޔޭގެ ކުރިއަރާފައިވާ އެހެން ގައުމުތަކުގައިވެސް މުދައްރިސުންގެ ކިޔަވައިދިނުމުގެ ލައިސަންސް އާކުރުމުގައި ބަލާ މުހިންމު މިންގަނޑުތަކެކެވެ. މުދައްރިސުންގެ އަމިއްލަ ފަންނީ ތަރައްގީއާއި ކުރިއެރުމަށް މަސައްކަތް ކުރެވިފައިވަނީ ކިހާ މިންވަރަކަށްތޯ، އަދި އަމިއްލަ ކިޔަވައިދިނުމާ ގުޅޭގޮތުން ދިރާސީ މަސައްކަތް ކޮށް ބައިވެރިވެވިފައިވަނީ ކިހާ މިންވަރަކަށްތޯ ބެލުމަކީ އަޅުގަނޑު ދެކޭގޮތުގައި މުޅި ތަޢުލީމީ ނިޒާމު ހަރުދަނާ ކުރުމަށް އެޅޭނެ މުހިންމު ފިޔަވަޅެކެވެ. އަޅުގަޑުގެ އުއްމީދަކީ މުދައްރިސުންނަކީ ދިރާސީ މަސައްކަތަށް ލޯހުޅުވި އަހުލުވެރިވެފައިވާ އަދި ކިޔަވައިދިނުމަކީ ދިރާސީ މަސައްކަތްތެއް ގޮތަށް ކުރާ ބަޔަކަށް ވުމެވެ.
